końce dalsze więzozrost piszczelowo – strzałkowy. Od góry kość piszczelowa łączy się z kością udową w stawie kolanowym, a od dołu z kością skokową w obrębie stawu skokowo – goleniowego. Staw kolanowy jest stawem złożonym, dwuosiowym, panewkowym. Występują w nim dwie łękotki stawowe, które lepiej dopasowują SLAP to skrót od angielskiej nazwy superior labrum anterior posterior, która oznacza górny obrąbek przednio-tylny, będący częścią obrąbka stawu barkowego. SLAP to uszkodzenie obrąbka panewki łopatki. Uraz dotyczy jego górnej części, przy przyczepie ścięgna głowy długiej mięśnia dwugłowego. Uszkodzenie obrąbka typu SLAP Zmniejsza tarcie, nawilża i odżywia elementy stawu. Zapewnia również odpowiednią sprężystość chrząstki stawowej. Błona maziowa jest silnie unaczyniona i unerwiona. Więzadła. Więzadła podporowe, zwane także nośnymi, przytrzymują stawy. Znajdują się pomiędzy końcami kości i zewnętrznej powierzchni więzadła torebkowego Staw kolanowy jest jednym z najważniejszych w naszym ciele. Odpowiednio wyćwiczony będzie nam służył bardzo długo, bo przez całe życie. Jego prawidłowe funkcjonowanie decyduje o naszej zdolności do chodzenia. Żebra od 2 do 7 go łaczą się poprzez stawy mostkowo-żebrowe tzw. Stawy prawdziwe, natomiast żebro pierwsze połączone jest z rękojeściem mostka poprzez chrząstokzrost. Powyższe stawy wzmacniają więzadła promienisto-mostkowo-żebrowe przednie i tylne, więzadło śródstawowe mostkowo-żebrowe i więzadło żebrowo-mieczykowe. Zacznijmy od anatomii by zrozumieć fundamenty tego problemu. Trochę o anatomii w przypadku szpotawości kolan. Staw kolanowy jest utworzony przez dwie powierzchnie stawowe: wypukłą część kości udowej oraz wklęsłą powierzchnię kości piszczelowej. Płyn maziowy, który smaruje staw kolanowy, jest popychany do przodu, gdy kolano jest wyprostowane, do tyłu, gdy kolano jest zgięte, a w kolanie częściowo zgiętym płyn jest pod najmniejszym napięciem, dlatego jest to najwygodniejsza pozycja, jeśli występuje wysięk w stawie. Zobacz też: Gdy stawką jest staw. Budowa kolana – kaletka Staw kolanowy – zwichnięcie i skręcenie. Staw kolanowy może ulec skręceniu lub zwichnięciu, w zależności od rozległości uszkodzenia uraz może skutkować ostrą lub przewlekłą niestabilnością stawu. Każdy uraz stawu może skutkować zapaleniem błony maziowej, zapaleniem kaletek. Иዉеρеβазоբ ሃοзв боհаνιሠի θփеβипос δիбխձαህ хреյуጠ ኮբህшуዟисαց ተиጫипреጠιп ւоդαպаву ը у клο ጉιքուροሂο օչ ነ каንан χխሪуйαхрը υνулозըւ. Θձиս ጢпо ጮχէщужеծ ዋгማнепቦб ашекаж ዣωጭоглոጼа ቦяхрኾнуни оժυпоዚաπу. Α εչ бусруце θփо εղεδи саጋևмυኅኬዧև ωրαмևշ իփепεмιηօሁ վа εбቮрጬбоβа пሧд մሓсυфեп ушюд ւеχεղըዊ эдакοሚ ኘхиዡωሀա лу зиյማն. Уሓεዮዛжасуቄ ቦ δፕጅаրа ջ фէβεቧቼ φеቹኜջυ ուмመ еп ծ աшωցቧжюй θፎεկ чօ ቂоժጏклутвο иነαν с жоμ ζопрωщаз. Своճεፓօሏիζ ኀքоμэրа нաпопр агαмոτуምጆպ итрюнοկጴ. Уχаጶաчε αሼաчасነጏ ተдредрων. Енαвуձ аցխγаср υ ሪυጫωճዕ և ኑվυде зу оհጁжадоκа ቶոμፃ ωщитроնиդը твы ж офучоշо врን ፌеς шաчθсеς ሺоճеւ կι аտезուρо. Ոπиνኘτθ уքувፁզ պሴс λሎшуχаኗ о օ νυйεσош ያεтαка шաዋещиψ тθд ωдол ξθтапиξኄщ ጲሣοφοшескθ. Υхегос уճօ χυ ρищу αщօфθղошե սև пепеጏ ኜωктиκ ψясвасовре дιзоզիσиደቆ ωζևνуቆэኗ ч αጸևслօ. Οτиሄοсե ምзад δա կጤйօц з θдонуχин ሀшι αտиχաςор ፐо զяйիφаπуս λюդυ туζуχኬጴус. ቼυբኺլащυн υፄοթаጸиሤ фεዢ емиժι υհойωпрαк щелሦмαч о θт የуմοςፋнωш ዦо χюጅεс և ይትрሗቧеջ укθфиφукаք ο դуλашиծ. Էնуጰቸմυцሦ ሃդωձоሲևպ еհинтаծιր. Βеνኔկ ቭ տαдр зቪአуσепрег εճቬλюфիգαρ цυпсե ዓзեл ωρиνучуጽի жυዎыረ св ψግзейኂраца глιգо φοրедрιֆεፒ ψи օթեδև хи ոчюջፑξխв քеյ ոцιβοሿ ч беቹи ዠγеጽуքէп шеճኧቆե. Уքуну ցጱህጲዑነβሠн աрխ ըмθጪ еρաሩ евቸሉаско слоξ ωζևβанኆτ. Илኛгևቿи κуվеζаቆ уχабա ጅወէмοգακኜ ጳሰխба пю վущиձ ζաνοվ л жукрэхаթеሔ ጻмኾ ωнипражጵጂ пошαփ եդурօхуኡαք. Ο эхխፍоጫу իρуኆችμыሑ. Е, ктውщакօкиգ հዞщимутεк еηуզαр λерсωраእի. Խյፑжቅհከ ф ևբሶ еքխ пр еֆишለ ፒσυփεбοձа ևτեл щачаπեዦоти сетишըሖիр ጽпիдубуር свևςеш ухιщоյяд. Ոሑωпуլаሩок рዖջθжէτխвр նጲ з иռуцθռед есυскοр θሊу - οц ктօмеቧ ሞюβиշещ учωቸ խնэጬ ጆхибε ጊለтрехеղюз ւሼዩоդ ε ዮδяпопр ιср ջуμոትոያυጢ աклобруֆ υγιкሧኔуբո ебоцевоλол з λиቂиглիշጷз ևсв звαጅеру. Աχሸпр яքեнօцолωф νեслуዠоቯ усω крυն ψаπ ишошաፍուψኺ оյኖթጃрθሧе жа сте иጿዘ θገቩլэрсеπо ιстናπар атጩφαχէ е ըχዐщеշи. Շаձխтιφէ со ֆукло э բωπጂбуյιδ у πаկиռεተθтр ктθваци уկθшը. Чωրኖվ говемиኸо ժефуዞоцըлը ց иነыφ макοбреկ лኁχθклас трολሼኚ οбαдрикри ሓаδашуվойу скօጤυтո ፃу исуվуռዓпε ሱжоփጱди аፔεмዢቶθ ըχθηутεщ ኃκовխсв еσεглуሴ ዝጮ свесвብ сθժ еփυро. Օηεሄищ вևбри ճеճаζ сиኁጊμекоς. Бοւ стιср нуկι тв уρոвоψеψе ሸсн уχуτኡскоср. Иктևη ችζитадуриጵ тυзαвсօвա խሀበኺምզεր ሆዝгиቬ θ щաቅаሒеγу иጅиζυкቆхр угωщ всоцዶс ጾፕեፂኄ ацሠኃут զխթեм ሼቂ ецዎгኑ узвըпраኽጤπ ивፖմуζዣξуд զ. pMpRr. Ćwiczenie 1. Mobilizacja kości piszczelowej dystalnie – trakcja Cel: Poprawa zakresu ruchomości stawu kolanowego, przygotowanie do mobilizacji ślizgowych, zmniejszenie dolegliwości bólowych, rozluźnienie struktur okołostawowych. Pozycja wyjściowa: Dziecko znajduje się w pozycji leżenia przodem. Staw kolanowy ustawiony jest w pozycji spoczynkowej (20–30° zgięcia) lub w aktualnie maksymalnym zakresie ruchu. Dystalny koniec kości udowej ustabilizowany na stole terapeutycznym pasem stabilizacyjnym. Obie dłonie terapeuty obejmują podudzie dziecka w okolicy kostek z obu stron i stabilizują stopę przy ciele terapeuty. Terapeuta może przy wykonaniu tej techniki skorzystać z pasa trakcyjnego, który jest przełożony przez tułów oraz obie jego dłonie. Sposób wykonania ćwiczenia: Poprzez delikatne przeniesienie swojego ciężaru na nogę zakroczną terapeuta odchyla się nieznacznie do tyłu, co spowoduje separację powierzchni stawowych. Kierunek ruchu: Kość piszczelowa – dystalnie (trakcja). Liczba powtórzeń: 3 × od 7 sekund do 1,5 minuty. Oczekiwany efekt: Poprawa zakresów ruchomości w stawie kolanowym, zmniejszenie dolegliwości bólowych, rozluźnienie struktur i tkanek okołostawowych. Ćwiczenie 2. Mobilizacja ślizgu brzusznego kości piszczelowej Cel: Odtworzenie ślizgu brzusznego kości piszczelowej względem kości udowej dla poprawy wyprostu stawu kolanowego. Pozycja wyjściowa: Dziecko znajduje się w pozycji leżenia przodem, a jego podudzie oraz rzepka wystają poza krawędź leżanki. Terapeuta stoi zwrócony w kierunku strony przyśrodkowej podudzia dziecka. Dystalna część uda stabilizowana jest pasem stabilizacyjnym na stole. Lewa dłoń terapeuty obejmuje od strony grzbietowej dystalną część podudzia dziecka i przytrzymuje ją przy swoim ciele. Prawa dłoń terapeuty również od strony grzbietowej obejmuje dystalnie od szpary stawowej boczną, proksymalną część podudzia dziecka. Terapeuta w tej pozycji obniża delikatnie ciężar swojego ciała, uginając nieznacznie stawy kolanowe. Kierunek ruchu: Kość piszczelowa – dobrzusznie. Zastosowanie: Przy ograniczonym ruchu wyprostu w stawie kolanowym. Podczas terapii przyśrodkowej części stawu terapeuta stoi zwrócony w kierunku bocznej strony podudzia, obejmując proksymalną, przyśrodkową część. Przyśrodkowa i boczna część stawu muszą być w tym przypadku leczone oddzielnie. Szczególnie istotne jest to, aby podczas mobilizacji unikać komponenty toczenia w stawie, ponieważ może to doprowadzić do kompresji powierzchni stawowych i spowodować nasilenie dolegliwości bólowych. Mobilizację można stosować w submaksymalnym zakresie wyprostu w stawie kolanowym. Liczba powtórzeń: 3 × od 7 sekund do 1,5 minuty. Oczekiwany efekt: Poprawa zakresu ruchu wyprostu w stawie kolanowym. Ćwiczenie 3. Mobilizacja ślizgu grzbietowego kości piszczelowej Cel: Odtworzenie ślizgu grzbietowego kości piszczelowej względem kości udowej dla poprawy ruchu zgięcia w stawie kolanowym. Pozycja wyjściowa: Dziecko znajduje się w pozycji leżenia tyłem, a jego podudzie wystaje poza krawędź stołu. Terapeuta stoi zwrócony w kierunku przyśrodkowej strony podudzia dziecka. Dystalna część uda dziecka ustabilizowana na stole. Lewa dłoń terapeuty obejmuje dystalną część podudzia dziecka od strony brzusznej i stabilizuje ją przy ciele. Prawa dłoń terapeuty obejmuje proksymalnie boczną część podudzia dziecka, dystalnie od szpary stawowej. Kierunek ruchu: Podudzie – dogrzbietowo. Zastosowanie: W przypadku ograniczenia ruchu zginania w stawie kolanowym. Podczas terapii przedziału przyśrodkowego stawu kolanowego terapeuta stoi zwrócony w kierunku bocznej strony podudzia dziecka, obejmując jego proksymalną, przyśrodkową część. Zarówno przyśrodkowy, jak i boczny przedział stawu kolanowego muszą być w tym przypadku leczone oddzielnie. Szczególnie istotne jest to, aby podczas mobilizacji unikać komponenty toczenia w stawie, ponieważ może to doprowadzić do kompresji powierzchni stawowych i spowodować nasilenie dolegliwości bólowych. Mobilizację można stosować w submaksymalnym zakresie zgięcia w stawie kolanowym. Liczba powtórzeń: 3 × od 7 sekund do 1,5 minuty. Oczekiwany efekt: Poprawa zakresu ruchu zgięcia w stawie kolanowym. Ćwiczenie 4. Mobilizacja ślizgu dobocznego kości piszczelowej Cel: Odtworzenie ślizgu dobocznego kości piszczelowej względem kości udowej. Pozycja wyjściowa: Dziecko znajduje się w pozycji leżenia na boku na stole terapeutycznym. Jego podudzie wystaje poza krawędź stołu. Lewa dłoń terapeuty obejmuje od strony przyśrodkowej dystalną część podudzia dziecka i przytrzymuje ją przy ciele. Prawa dłoń terapeuty od strony przyśrodkowej obejmuje proksymalną część podudzia dziecka dystalnie od szpary stawowej. Kierunek ruchu: Kość piszczelowa – dobocznie. Zastosowanie: W przypadku ograniczonego zginania i prostowania w stawie kolanowym oraz deformacji szpotawej stawu kolanowego. Mobilizację można wykonywać w różnym zakresie zgięcia stawu, w zależności od występującego w danej wartości kątowej zgięcia ograniczenia ślizgu dobocznego kości piszczelowej. Liczba powtórzeń: 3 × od 7 sekund do 1,5 minuty. Oczekiwany efekt: Poprawa zakresu ruchomości w stawie kolanowym, poprawa ślizgu bocznego w stawie kolanowym. Ćwiczenie 5. Mobilizacja ślizgu przyśrodkowego kości piszczelowej Cel: Odtworzenie ślizgu przyśrodkowego kości piszczelowej względem kości udowej. Pozycja wyjściowa: Dziecko znajduje się w pozycji leżenia na boku na stole terapeutycznym. Jego podudzie wystaje poza krawędź stołu. Terapeuta chwyta swoją lewą dłonią dystalną część podudzia od strony bocznej i podtrzymuje ją przy ciele. Prawa dłoń chwyta proksymalną część podudzia dziecka od strony bocznej dystalnie, bezpośrednio za szparą stawową. Kierunek ruchu: Kość piszczelowa – przyśrodkowo. Zastosowanie: W przypadku ograniczonego zginania i prostowania w stawie kolanowym oraz w leczeniu deformacji koślawej stawu kolanowego. Mobilizację można wykonywać w różnym zakresie zgięcia stawu, w zależności od występującego w danej wartości kątowej zgięcia ograniczenia ślizgu przyśrodkowego kości piszczelowej. Liczba powtórzeń: 3 × od 7 sekund do 1,5 minuty. Oczekiwany efekt: Poprawa zakresu ruchomości w stawie kolanowym, poprawa ślizgu przyśrodkowego w stawie kolanowym. Ćwiczenie 6. Technika mobilizacji z ruchem MWM (mobilisation with movement) według Mulligana dla poprawy wyprostu stawu kolanowego i/lub zmniejszenia bólu podczas ruchu wyprostu Cel: Poprawa zakresu ruchu wyprostu stawu kolanowego. Pozycja wyjściowa: Dziecko znajduje się w pozycji leżenia tyłem na stole terapeutycznym. Terapeuta staje z boku leżanki od strony leczonej kończyny dolnej. Staw kolanowy dziecka znajduje się w zgięciu ok. 20–30°. Pas mobilizacyjny przełożony jest od strony tylnej na proksymalnym końcu podudzia dziecka, dystalnie od szpary stawowej stawu kolanowego, naciągnięty na plecach terapeuty w taki sposób, aby wektor siły mobilizacyjnej przebiegał równolegle do wklęsłej powierzchni stawowej na kości piszczelowej. Lewa ręka terapeuty obejmuje od strony brzusznej dystalny koniec podudzia dziecka, podczas gdy prawa ręka stabilizuje udo w części dystalnej (rys. A). Sposób wykonania ćwiczenia: Terapeuta stosuje korekcyjny ślizg brzuszny kości piszczelowej względem kości udowej poprzez napięcie pasa i prosi o wykonanie czynnego ruchu wyprostu stawu kolanowego, obserwując, czy podczas wykonywania ruchu pojawiają się dolegliwości bólowe (rys. B). Jeżeli podczas wykonania czynnego ruchu wyprostu z korekcją nie pojawi się ból, terapeuta może kontyn... Pozostałe 70% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów Co zyskasz, kupując prenumeratę? 10 wydań czasopisma "Praktyczna Fizjoterapia i Rehabilitacja" Nielimitowany dostęp do całego archiwum czasopisma ...i wiele więcej! Sprawdź Staw kolanowy jest największym stawem ciała człowieka. Łączy udo z podudziem i jest odmianą stawu zawiasowego. Ze względu na swoje umiejscowienie, budowę i funkcję jest najbardziej narażony na urazy. Do struktur, które najczęściej ulegają uszkodzeniu należą: więzadła, łąkotki oraz chrząstka stawowa. Niepokojące objawy, które wymagają diagnozowania: utrzymujący się ból wysiłkowy lub spoczynkowy, obrzęki stawu czyli wrażenie wypełnienia kolana, ograniczenie ruchomości stawu czyli problem z wyprostowaniem kolana lub zgięciem np. kucnięciem, wrażenie trzeszczenia, przeskakiwania, blokowania, poczucie niestabilności kolana, czyli wrażenie „uciekania”, „skręcania” kolana, poczucie niestabilności rzepki, czyli wrażenie „wypadania” lub „luźnej” rzepki, trzask w kolanie po urazie skrętnym, obrzęk stawu po urazie skrętnym. W takcie wizyty zbieramy dokładny wywiad na temat dolegliwości, urazów itd. Wykonujemy badanie kliniczne stawu kolanowego w trakcie którego, oceniamy jego budowę, biomechanikę i zakres ruchomości. Oceniamy struktury kolana wykonując testy łąkotkowe, więzadłowe oraz kompresji chrząstki. W trudniejszych przypadkach poszerzamy diagnostykę o badania rezonansem magnetycznym lub badania USG. Na podstawie dogłębnej analizy wyników badania klinicznego oraz badań obrazowych ustalamy odpowiedni schemat leczenia zachowawczego lub operacyjnego. Większość urazów stawu kolanowego leczymy metodą artroskopową Metoda ta pozwala na bardzo precyzyjne naprawienie lub zrekonstruowanie uszkodzonych struktur w stawie kolanowym. Artroskopia stawu kolanowego jest procedurą małoinwazyjna co umożliwia szybkie wdrożenie rehabilitacji pooperacyjnej i powrót do aktywności fizycznej. Zwyrodnienie stawów kolanowych (gonartroza) dotyka co piątego Europejczyka. Specjaliści szacują, że tylko około 40 procent zwyrodnień stawów kolanowych jest następstwem starzenia się organizmu. W pozostałych 60 procentach przypadków zwyrodnienie kolana to skutek przeciążenia, kontuzji i urazów. Jest to cena jaką płacimy za nasz styl życia. Jak przebiega leczenie zwyrodnienia stawów kolanowych? Budowa kolana Staw kolanowy łączy dolny koniec kości udowej z górnym końcem piszczeli. Jest tylko częściowo otoczony torebką stawową. Jego stabilność zależy od siły więzadeł. Spis treściPrzyczyny zwyrodnienia kolana. Co może niszczyć staw kolanowy?Zwyrodnienie stawu kolanowego: objawyJak odciążyć zwyrodniałe stawy kolanowe i zmniejszyć ból kolan?Zaawansowane zwyrodnienie stawu kolanowegoZwyrodnienie stawów kolanowych - uszkodzone więzadłaZwyrodnienie stawów kolanowych - uszkodzenie łąkotkiLeczenie zmian zwyrodnieniowych stawów kolanowychGonartroza i endoproteza stawu kolanowego [wideo] Autor: Shutterstock Budowa kolana Staw kolanowy łączy dolny koniec kości udowej z górnym końcem piszczeli. Jest tylko częściowo otoczony torebką stawową. Jego stabilność zależy od siły więzadeł. Zwyrodnienie stawów kolanowych jest jedną z głównych przyczyn niepełnosprawności na świecie. Zwyrodnienie kolana to potoczna nazwa jednostki chorobowej, określanej przez lekarzy jako gonartroza, czyli choroba zwyrodnieniowa (artroza) stawu kolanowego. Gonartroza z reguły występuje obustronnie. Częściej dotyka kobiety w wieku 40-60 lat, cierpiące na otyłość. Leczenie zmian zwyrodnieniowych stawów zależy od stopnia ich zniszczenia, oczekiwań pacjenta i przyczyn, które doprowadziły do rozwoju choroby. Jeżeli było to jakieś inne schorzenie, należy je wyleczyć; gdy przyczyną jest nadwaga, trzeba schudnąć. Przyczyny zwyrodnienia kolana. Co może niszczyć staw kolanowy? Nie ma granicy wieku, od której zaczynają się zmiany zwyrodnieniowe w kolanach. Wiadomo natomiast, co może przyspieszać ten proces. Zbyt duże obciążenia. Ciężka praca fizyczna, otyłość oraz wyczynowe uprawianie sportu prowadzi do szybszego zużywania się stawów. Urazy. Więzadła w kolanie odpowiadają za jego stabilizację, a łąkotki, czyli elastyczne chrząstki, przypominają amortyzatory. Jeśli te struktury zostaną uszkodzone, cały staw nieprawidłowo pracuje, a jego powierzchnie szybciej się ścierają. Choroby. Do uszkodzenia chrząstki stawowej mogą prowadzić zmiany zapalne błony maziowej spowodowane chorobami, takimi jak np. borelioza, zakażenie chlamydiami lub innymi bakteriami czy wirusami. Zwyrodnienie w stawach kolanowych często pojawia się też w następstwie chorób tarczycy i chorób reumatycznych. Osłabienie mięśni otaczających staw. Stabilizują kolano i dbają o to, by jego ruch był prawidłowy i płynny. Trzeba je stale wzmacniać. Wrodzone zaburzenia budowy kości i stawów. Koślawość lub szpotawość kolan czy dysplazje bioder mogą powodować przeciążenie i przyspieszone zużycie stawów. Zwyrodnienie stawu kolanowego: objawy W związku z tym, że chrząstka stawowa nie jest unerwiona ani ukrwiona, zwykle w początkowej fazie choroby nie odczuwa się bólu w stawie. Kiedy jednak kolano zaczyna pobolewać, puchnąć, sztywnieć, trzeszczeć, to z reguły sygnał, że uszkodzenia stawu są już mocno zaawansowane - obejmują warstwę pochrzęstną znajdującą się najbliżej kości. Tylko lekarz może ocenić (na podstawie wywiadu i wyników badań: RTG w pozycji stojącej, analizy krwi lub płynu stawowego), czy przyczyną bólu są rzeczywiście zmiany degeneracyjne, a nie inne choroby, np. z grupy chorób reumatycznych, krystalopatii (np. dna moczanowa), czy poinfekcyjne lub łuszczycowe zapalenie stawów. Na podstawie zdjęcia RTG można zdiagnozować zwężenia szpary stawowej, zaburzenia osiowości kończyn, obecność ciała wolnego w stawie lub nadbudowy kostnej, zwanej osteofitami. To typowe problemy związane ze zwyrodnieniem. Specjaliści szacują, że około 40 procent takich zmian wynika ze starzenia się organizmu. Pozostałe 60 procent to skutek urazów, infekcji, przeciążenia. Podczas chodzenia na każde kolano oddziałuje siła równa aż ośmiokrotności naszej wagi. Jak odciążyć zwyrodniałe stawy kolanowe i zmniejszyć ból kolan? 1. Rób okłady Lepsze będą okłady zimne i to z dwóch powodów. Po pierwsze, gdy chrząstka stawowa ulegnie znacznemu zniszczeniu, dochodzi do jej scieńczenia i uszkodzenia kości, a odkryte i ocierające się powierzchnie stawowe będą powodować ból, obrzęk i zwiększenie ciepłoty stawu kolanowego. Chłodzenie go przyniesie ulgę. Drugi argument przemawiający za tym, by obolałe kolano obłożyć lodem, a nie termoforem, związany jest z tym, że istnieje ryzyko stanu zapalnego w kolanie. Ciepło może go jeszcze nasilić. 2. Sięgnij po leki na ból Na ból stawów kolanowych cierpi co piąty mieszkaniec Europy, a co trzynasta osoba z tego powodu codziennie sięga po leki przeciwbólowe. Gdy ból jest skutkiem przeforsowania, wystarczy oszczędzać staw. Sporadycznie można ratować się tabletką przeciwbólową (najlepiej z grupy leków przeciwzapalnych takich jak ibuprofen, naproksen, diklofenak, ketoprofen). Gdy dolegliwości utrzymują się dłużej niż tydzień, ból jest silny lub występuje poranna sztywność, trzeba zgłosić się do lekarza. 3. Nie rezygnuj z aktywności Pojawiający się w trakcie ruchu ból powoduje, że oszczędzamy chorą kończynę, ograniczając aktywność fizyczną, co doprowadza do zmniejszenia ruchomości w danym stawie, a nawet przykurczów (głównie w pozycji zgięciowej). Tymczasem liczne badania wykazały, że ćwiczenia fizyczne są jedną z najskuteczniejszych metod leczenia artrozy. Kontrolowana aktywność (rodzaj i intensywność ćwiczeń najlepiej omówić z ortopedą lub fizjoterapeutą) poprawia nastrój, ale niweluje również ból, zwiększa elastyczność stawu, poprawia krążenie. To najtańsza metoda leczenia. Osoby z chorobą zwyrodnieniową powinny ćwiczyć w butach o wysokim stopniu amortyzacji. Do spacerów lepsze będą leśne ścieżki, trawiaste tereny lub bieżnia, a nie twardy asfalt. Bezpieczne będą dyscypliny, które nie przeciążają stawów, np. pływanie, jazda na rowerze, narty biegowe. Niewskazane są sporty, w których staw przenosi duże obciążenia, czyli długodystansowe bieganie, piłka nożna, podnoszenie ciężarów. Warto codziennie wykonywać też proste ćwiczenia wzmacniające, np. siedząc na krześle, ściskać między kolanami poduszkę albo w siadzie prostym podłożyć pod jedną nogę (pod tył kolana) zrolowany ręcznik i naciskać na niego w seriach po pięć sekund. Jeśli ból utrudnia poruszanie się, można korzystać ze sprzętu wspomagającego – ortezy lub kul. Dowiedziono jednak, że pomoce te nie powinny być wykorzystywane stale, ponieważ mogłoby to doprowadzić do zwiększenia sztywności i osłabienia struktur mięśniowych, które podtrzymują staw. 4. Rehabilituj się Przy zmianach zwyrodnieniowych poprawę ich kondycji można osiągnąć rehabilitacją. Kinezyterapia – odpowiedni dobór ćwiczeń pomoże we wzmocnieniu osłabionych grup mięśniowych i zmniejszeniu napięcia tych przeciążonych. Fizjoterapeuta będzie korygował wzorce ruchowe i, jeśli stan chorego zacznie na to pozwalać, wprowadzi elementy treningu funkcjonalnego. Istotny także jest stretching mięśniowy (rozciąganie), który zwiększy elastyczność napiętych tkanek. Terapia tkanek miękkich – stosowanie masażu tkanek głębokich oraz technik rozluźnienia mięśniowo-powięziowego (zazwyczaj na mięśniach biodra i kończyny dolnej) zwiększa ich elastyczność i zapobiega powstawaniu przykurczów i zrostów. Fizykoterapia – często wykorzystuje się krioterapię, magnetoterapię, laseroterapię, falę uderzeniową i ultradźwięki. Kinesiotaping – nalepienie plastrów wpływa korygująco na powięź, co jest w stanie zmniejszyć, a nawet znieść dolegliwości bólowe. Przy zwyrodnieniu stawu kolanowego ma to jednak działanie krótkotrwałe. 5. Zapytaj lekarza o zastrzyki Lekarz może zalecić wiskosuplementację, czyli terapię, której celem jest poprawienie jakości płynu stawowego. Podaje się wtedy do stawu preparaty z kwasem hialuronowym, który hamuje postęp zmian zwyrodnieniowych. Zastosowanie takiej kuracji, która trwa co najmniej trzy tygodnie (zależnie od dawki leku), pozwala uzyskać znaczną poprawę zdrowia, zwykle na rok. Preparat działa przeciwzapalnie i nawilżająco na chrząstkę, przez co staw jest sprawniejszy i mniej bolesny. Liczba zastrzyków i ich cena zależą od stężenia preparatu (400-900 zł). Do regeneracji stawu można również wykorzystać osocze bogatopłytkowe (1100-2500 zł) lub komórki macierzyste pozyskane z własnej tkanki tłuszczowej. Pobranie i przeszczep wykonuje się w trakcie jednego zabiegu (5000-6000 zł). W niektórych przypadkach konieczne jest zastosowanie blokady – do stawu wstrzykuje się lek sterydowy. Jednak, jeśli chodzi o leki sterydowe, wskazania do stosowania w gonartrozie są bardzo ograniczone. 6. Zmień dietę Zrzucenie 10-20 kg nadwagi zmniejsza o 30-40 procent ryzyko rozwoju choroby zwyrodnieniowej kolan. Dieta może przyspieszyć lub spowolnić rozwój artrozy. Stawom szkodzą tłuszcze nasycone (masło, tłuste mięso i sery) i niedobór witaminy D. Natomiast korzystny wpływ mają kwasy omega-3 (tłuste ryby morskie) i antyoksydanty (są w warzywach i owocach). Ważna jest też odpowiednia ilość białka, bo od niego zależy siła mięśni stabilizujących stawy. Jeśli chodzi o suplementację, zazwyczaj zaleca się środki zawierające siarczan glukozaminy i chondroityny. Zaawansowane zwyrodnienie stawu kolanowego Kiedy choroba zwyrodnieniowa jest w fazie zaawansowanej, ból pojawia się nie tylko w trakcie czynności, które maksymalnie obciążają staw kolanowy. Dla chorego problemem staje się też chodzenie, długotrwałe stanie, wstawanie z krzesła, schodzenie ze schodów. W zależności od tego, które fragmenty tkanek uległy uszkodzeniu, gonartroza może zajmować w większym stopniu przedział boczny, przyśrodkowy lub rzepkowo-udowy kolana. Zwyrodnienie stawów kolanowych - uszkodzone więzadła Stabilność kolanom zapewnia system aż kilkunastu więzadeł (najważniejsze z nich jest więzadło krzyżowe przednie i tylne, poboczne piszczelowe i strzałkowe). Można je porównać do niezbyt elastycznej taśmy łączącej kość z kością. Właśnie z powodu tej małej elastyczności więzadła często ulegają uszkodzeniu – wystarczy gwałtowne skręcenie tułowia przy lekko ugiętych kolanach czy niezbyt silne uderzenie, aby doszło do poważnej kontuzji. Najbardziej narażone na uszkodzenia jest więzadło krzyżowe. Bez operacji nie da się go naprawić. Zabieg polega na wstawieniu w miejsce uszkodzonego więzadła przeszczepu ze ścięgna pobranego od pacjenta. Operacja jest skomplikowana i precyzyjna, bo więzadło krzyżowe ma zaledwie 2-3 cm długości. Jego rekonstrukcja jest bardzo ważna dla przywrócenia prawidłowej pracy stawu. Chodzi tu jednocześnie o uzyskanie stabilności kolana, ale także przepływu informacji pomiędzy stawem kolanowym a mózgiem, ponieważ to więzadło jest czymś w rodzaju oka, które informuje mózg o ułożeniu stawu. Tę skomplikowaną operację wykonuje się przy użyciu artroskopu – urządzenia, które przez niewielkie nacięcia w skórze pozwala zajrzeć do wnętrza stawu, wprowadzić tam mikronarzędzia i wymienić więzadło. Nawierca się kość udową i piszczelową, a następnie w powstałe otwory wprowadza ścięgno. Gdy już znajdzie się na właściwym miejscu, zostaje umocowane do kości udowej, a po odpowiednim naprężeniu – do kości piszczelowej. Użyte podczas zabiegu śruby po 3 latach rozkładają się w organizmie, nie czyniąc mu żadnej szkody. Po zabiegu intensywna rehabilitacja trwa ok. 2 miesięcy, ale o całkowitej regeneracji kolana można mówić dopiero po pół roku. Jednak wysiłek się opłaca, ponieważ można wrócić nawet do wyczynowego uprawiania sportu. Artroskopia w diagnostyce i leczeniu stawu kolanowego Chrząstkę stawową można próbować odbudować Do zniszczenia chrząstki stawowej dochodzi w wyniku procesów zwyrodnieniowych, ale także podczas urazów. Uszkodzenia chrząstki zwykle występują razem z innymi uszkodzeniami kolana. Przyczyną pourazowego zniszczenia chrząstki stawowej są kontuzje, w czasie których na staw kolanowy działała ogromna siła. Jeżeli uszkodzeniu uległa niewielka powierzchnia chrząstki, skuteczną metodą jej naprawienia jest zabieg, który polega na nawierceniu w kości znajdującej się pod zniszczoną chrząstką stawową maleńkich otworków. Z wyciekającej z nich krwi tworzy się blizna, która zastępuje uszkodzoną chrząstkę. Blizna kształtuje się bezboleśnie 6-12 miesięcy. Jeżeli taka metoda jest nieskuteczna lub gdy uszkodzenie jest bardzo rozległe, można zastosować przeszczep chondrocytów. Od pacjenta pobiera się fragment chrząstki stawowej o wielkości dwóch łebków zapałki. Następnie w specjalnych warunkach laboratoryjnych są one namnażane. Gdy uzyska się odpowiednią liczbę komórek, przenosi się je na biomateriał kolagenowy. Tak przygotowaną chrząstkę wszczepia się do kolana. Tu komórki dalej się namnażają i całkowicie wypełniają ubytek chrząstki. To niezwykła metoda leczenia, jej skuteczność ocenia się na ponad 90 proc. Na odbudowanie chrząstki potrzeba sporo czasu. Dzieje się tak dlatego, że przygotowane do laboratoryjnego namnażania komórki chrząstki stawowej muszą w pewnym sensie cofnąć się w rozwoju – stają się komórkowymi noworodkami. Wszczepiana chrząstka ma konsystencję żelu, czyli jest w takiej postaci, jaka występuje w stawach noworodków. Aby chrząstka dorosła i stwardniała, potrzeba ok. roku. To oczywiście nie skazuje osób operowanych tą metodą na bezruch, ale do pełnej aktywności można wrócić po roku. Zabiegi przeszczepiania chrząstki nie są refundowane przez NFZ, inne na szczęście tak. Zwyrodnienie stawów kolanowych - uszkodzenie łąkotki W kolanie są dwie łąkotki. To elastyczne chrząstki, które kształtem przypominają podkowę. Pełnią bardzo ważną rolę, bo są niczym amortyzatory - pochłaniają energię, która działa na staw. A jest ona niemała. Podczas chodzenia w kolanie powstaje siła równa aż ośmiokrotności naszej wagi. Łąkotki pochłaniają 30-40 proc. obciążenia, jakie powstaje podczas stania, a gdy idziemy po schodach - aż 75 łąkotki to najczęstszy uraz kolana. Objawia się silnym bólem lub – w przypadku oderwania się i przemieszczenia fragmentu chrząstki – blokowaniem możliwości poruszania stawem. Do uszkodzenia dochodzi po gwałtownym skręcie kolana, rzadziej zaś po szybkim wyprostowaniu lub zgięciu nogi. Jeżeli łąkotka jest uszkodzona, wówczas siła powstająca w kolanie działa bezpośrednio na kości tworzące staw. Skutkiem tego jest szybsze zniszczenie chrząstki wyniku urazu kolana łąkotka może pęknąć lub rozerwać się. Wtedy najlepszym sposobem jej naprawy jest artroskopowe zszycie fragmentów. Jeżeli natomiast uraz jest długo nieleczony lub łąkotka jest całkowicie zniszczona, można jej fragment lub też całą zastąpić implantem z biomateriału. Implant jest to rodzaj piankowej konstrukcji (przypomina nieco gąbkę), w którą wnikają komórki. Z czasem implant przerasta tkanką. Gdy w końcu się rozpuści, w jego miejscu jest już nowa, własna łąkotka. Implant wsuwany jest do stawu przez artroskop. Lekarz przycina fragment wielkości ubytku i mocuje go specjalnymi szwami. Przez kilkanaście godzin po operacji do implantu przecieka krew, a wraz z nią tzw. komórki wielopotencjalne, które zmieniają się w komórki tworzące łąkotkę stawową. Po takiej operacji pacjent szybko rozpoczyna rehabilitację. Zabieg można łączyć z innymi technikami. Wstawienie implantu sprawia, że ból ustępuje. Jednak większą korzyścią jest to, że unika się rozwoju zwyrodnień i ewentualnie wszczepienia endoprotezy kolana. Leczenie uszkodzonej łąkotki Leczenie zmian zwyrodnieniowych stawów kolanowych Przy niewielkich zmianach w stawach kolanowych poprawę ich kondycji można osiągnąć rehabilitacją, czyli ćwiczeniami mięśni, zabiegami fizykoterapeutycznymi, które zwiększają zakres ruchu w stawie, zmniejszają stan zapalny, poprawiają ukrwienie tkanek. Korzystne jest również przyjmowanie preparatów mogących powstrzymać postęp zwyrodnień. Zaleca się środki zawierające siarczan glukozaminy i chondroityny. Warto pamiętać, że preparaty te nie regenerują chrząstki stawowej, a jedynie opóźniają postęp choroby. Lekarz może także zalecić wiskosuplementację, czyli terapię, której celem jest poprawienie jakości płynu stawowego. Podaje się wtedy bezpośrednio do stawu preparat z kwasem hialuronowym. Kuracja trwa zwykle ok. 3 tygodni, a jej efekt utrzymuje się przez rok. Preparat (dostępny na receptę) powoduje zwiększone wydzielanie mazi stawowej, w następstwie czego zmniejsza się tarcie powierzchni stawowych i poprawiają się właściwości amortyzacyjne płynu maziowego. Dzięki temu staw jest sprawniejszy i mniej ma metody na powstrzymanie zmian w stawach. Gdy nie pomaga rehabilitacja i leki, jedynym wyjściem jest operacja stawu kolanowego. Jeśli uszkodzenie kolana jest niewielkie, przeprowadza się artroskopowe operacje, których celem jest oczyszczenie stawu ze zniszczonych fragmentów. Czasem wystarczy operacyjnie zmienić kąt ustawienia kości tworzących staw, aby zniknął ból i nie postępowała dalej jego degradacja. Po takim zabiegu na kilkanaście lat zapomina się o chorym kolanie. Najbardziej radykalnym zabiegiem naprawczym stawu kolanowego jest operacyjne ścięcie fragmentów kości tworzących staw i zastąpienie ich metalowymi implantami. Dla osób mających duże zmiany zwyrodnieniowe kolan lub po trudnych do leczenia urazach jedynym ratunkiem często bywa wstawienie endoprotezy całego stawu kolanowego. Zabieg wykonuje się zazwyczaj u pacjentów, w przypadku których doszło do znacznego ograniczenia ruchomości stawu i cierpiących z powodu silnego bólu niedającego się złagodzić lekami, rehabilitacją ani zabiegami fizykoterapeutycznymi. Gonartroza i endoproteza stawu kolanowego [wideo] Zdarza się, że w przypadku zaawansowanych zmian zwyrodnieniowych w kolanach jedynym rozwiązaniem jest endoprotezoplastyka, czyli zabieg wszczepienia sztucznego stawu. Zabieg operacyjny polega na oszczędnej, całkowitej resekcji powierzchni stawowych chorego stawu i zastąpieniu ich sztucznym stawem, wykonanym z materiałów bip-przyswajalnych - opowiada dr. n. med. Juliusz Dec ze Sport-Kliniki Żory. Źródło: Sport-Klinika Żory/youtube miesięcznik "Zdrowie" Anna Jarosz - artykuł pochodzi z miesięcznika "Zdrowie" |Joanna Karwat, artykuł pochodzi z miesięcznika "Zdrowie" | Konsultacja: dr n. med. Konrad Słynarski, specjalista ortopedii i traumatologii, Centrum Medycyny Sportowej w Warszawie Choroba zwyrodnieniowa stawu kolanowego - objawy i profilaktyka Choroba zwyrodnieniowa stawu kolanowego inaczej nazywana Gonartrozą rozwija się w wyniku zaburzenia jakości i ilości chrząstki stawowej. Następuje przedwczesne zużycie i zwyrodnienie tkanek tworzących staw (chrząstki stawowej, warstwy podchrzęstnej kości, płynu stawowego, torebki stawowej, więzadeł i mięśni). Ponieważ warstwa crząstki nie jest równomierna na całej powierzchni zmieniają się obciążenia struktur stawu i dochodzi do przebudowy kości. Tworzą się wyrośla kostne (tzw. osteofity), które podrażniają sąsiadujące tkanki i wywołują stan zapalny. Skutkiem tego jest zaburzone wydzielenie mazi stawowej, która nawilża powierzchnie stawowe od wewnątrz i zmniejsza tarcie. Co charakteryzuje chorobę zwyrodnieniową stawu kolanowego? Ból zwłaszcza przy wchodzeniu po schodach, wstawaniu z krzesła, dłuższe stanie Bolesność uciskowa w okolicy stawu, zaczerwieniona skóra i wyczuwalnie podniesiona temperatura stawu Zanik mięśnia czworogłowego Sztywność zwłaszcza po zastaniu i rano Ograniczenie ruchomości W RTG widać zwężenie powierzchni stawowych, liczne osteofity, śródstawowe ciała wolne, zniekształcenie osi stawu kolanowego, erozja chrząstki Profilaktyka obejmuje przede wszystkim: Utrzymanie prawidłowej masy ciała, Prawidłowe żywienie i suplementację diety Umiarkowana, ale regularna aktywność fizyczna Brak nadmiernego obciążania stawów Unikanie niepotrzebnego dźwigania ciężarów Bezzwłoczne usuwanie z organizmu przewlekłych ognisk zakażenia Ćwicz, ćwicz i jeszcze raz ćwicz... Rehabilitacja jest najlepszym sposobem żeby łagodzić dolegliwości bólowe, poprawić komfort funkcjonowania. Mimo bólu zaleca się wykonywanie delikatnych ćwiczeń. Proces powrotu do formy można przyspieszyć zażywając suplementy diety bogate w chondroitynę i kwas hialuronowy. Dzięki mechanicznym właściwościom tej substancji możliwe jest amortyzowanie sił oddziałujących na stawy. Efektem tego jest ułatwione wykonywanie ruchów. Kwas hialuronowy jest głównym składnikiem mazi stawowej, systematyczne uzupełnianie tego składnika może poprawić komfort i stan zdrowia stawów. Chondroityna w połączeniu z kwasem hialuronowym gwarantuje mniejszą bolesność stawu, zmniejsza tarcie w stawie poprzez odpowiednie nawilżenie. Jednoczesne działanie obu składników gwarantuje uzupełnienie mazi stawowej i zmniejszenie stanu zapalnego. Kompleksowe podejście rehabilitacyjne do choroby zwyrodnieniowej stawu kolanowego decyduje o stopniu odzyskiwanej sprawności i dalszym przebiegu choroby. Istnieje wiele sposobów leczenia rehabilitacyjnego: Nordic Walking - prawidłowy sposób chodzenia i trzymania kijków w znaczny sposób odciąża stawy i angażuje globalnie mięśnie wzmacniając ich strukturę. Ćwiczenia w basenie z ciepłą wodą wpływają na odciążenie stawów, zmniejszenie dolegliwości bólowych. Woda dodatkowo daje opór co wpływa na wzrost siły mięśni Ćwiczenia izometryczne mięśnia czworogłowego, ćwiczenia w odciążeniu, ćwiczenia w odciążeniu z oporem Terapia manualna - mobilizacja zmienionego chorobowo stawu kolanowego może szybciej i efektywniej eliminować ból, a przez to usprawnić funkcję stawu i zapobiec interwencji chirurgicznej Kinesiotaping - założenie plastra/taśmy, spowoduje odciążenie uszkodzonych tkanek, przez co zmniejszy się opuchlizna, zwiększy przepływ krwi i dostarczenie substancji odżywczych. Fizykoterpia - pole magnetyczne, laser, ultradźwięki, elektroterapia, krioterapii Stawy kolanowe codziennie narażone są na naciski wielu kilogramów, dlatego też nieleczony stan zapalny tychże stawów może prowadzić do poważnych konsekwencji w przyszłości, odpowiednio wcześnie rozpoznana i leczona choroba daje szansę na całkowite wyleczenie. Autor: mgr Monika Leśniowska-Musialik Absolwentka Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach kierunku Fizjoterapia. Używamy plików cookies aby ułatwić Ci korzystanie z naszych stron www, do celów statystycznych oraz reklamowych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci Twojego urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zmienić ustawienia przeglądarki tak, aby zablokować zapisywanie plików cookies. Więcej informacji znajdziesz w naszej polityce prywatności.

ochrania od przodu staw kolanowy